OWASP ZAP là gì? Tìm hiểu về công cụ chẩn đoán bảo mật OWASP ZAP​

Tìm hiểu về OWASP ZAP

Trước sự gia tăng về quy mô và mức độ phức tạp của các cuộc tấn công mạng, bảo mật ứng dụng web đang trở thành ưu tiên hàng đầu trong quy trình phát triển phần mềm. Một trong những công cụ hỗ trợ kiểm thử bảo mật hiệu quả hiện nay là OWASP ZAP, được nhiều chuyên gia tin dùng trong việc phát hiện và đánh giá lỗ hổng bảo mật. Cùng TopOnTech tìm hiểu OWASP ZAP là gì, lý do nên sử dụng công cụ này và cách triển khai để tối ưu hiệu quả kiểm thử trong môi trường thực tế ngay nhé!

>>> Xem thêm các bài viết tại: 

OWASP ZAP là gì?

OWASP ZAP (Zed Attack Proxy) là một công cụ kiểm thử bảo mật ứng dụng web mã nguồn mở do tổ chức OWASP (Open Web Application Security Project) phát triển. Công cụ này được thiết kế để hỗ trợ các nhà phát triển, kiểm thử viên và chuyên gia bảo mật trong việc phát hiện các lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn trong ứng dụng web một cách hiệu quả.

Hoạt động như một proxy trung gian giữa trình duyệt và ứng dụng web, OWASP ZAP cho phép ghi lại và phân tích lưu lượng HTTP và HTTPS. Thông qua đó, người dùng có thể thực hiện cả kiểm thử tự động lẫn thủ công để đánh giá các rủi ro bảo mật như SQL Injection, Cross-Site Scripting (XSS) và nhiều lỗ hổng phổ biến khác.

>>> Xem thêm:

OWASP ZAP là gì 
OWASP ZAP là công cụ kiểm thử mã nguồn mở giúp phát hiện các lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn (Nguồn: Internet)

Ai đã tạo ra OWASP ZAP?

OWASP ZAP (Zed Attack Proxy) là một trong những dự án nổi bật được phát triển bởi OWASP – Open Web Application Security Project, một cộng đồng quốc tế phi lợi nhuận chuyên về bảo mật ứng dụng web. OWASP được điều hành bởi OWASP Foundation, thành lập vào năm 2001 tại Hoa Kỳ, và hiện có hơn 200 chi nhánh hoạt động trên toàn cầu.

OWASP ZAP được ra đời trong khuôn khổ hơn 120 dự án mã nguồn mở của OWASP, với mục tiêu cung cấp một công cụ kiểm thử bảo mật ứng dụng web miễn phí, dễ sử dụng và dễ tiếp cận cho cả chuyên gia lẫn người mới bắt đầu. Nhờ sự đóng góp liên tục từ cộng đồng chuyên gia bảo mật quốc tế, OWASP ZAP ngày càng được cải tiến và trở thành một trong những công cụ phổ biến nhất trong lĩnh vực kiểm thử bảo mật web.

>>> Xem thêm:

Tổ chức phát triển OWASP ZAP
OWASP ZAP (Zed Attack Proxy) là công cụ được phát triển bởi Open Web Application Security Project (Nguồn: Internet)

Có nên chọn OWASP ZAP trong kiểm thử bảo mật?

Với khả năng đáp ứng cả nhu cầu kiểm thử tự động và thủ công, ZAP cung cấp một loạt tính năng phù hợp với nhiều cấp độ người dùng. Dưới đây là vì sao bạn nên cân nhắc lựa chọn OWASP ZAP trong quy trình kiểm thử:

Miễn phí và mã nguồn mở

Một trong những lợi thế nổi bật của OWASP ZAP là hoàn toàn miễn phí và mã nguồn mở. Điều này giúp các nhóm phát triển phần mềm, đặc biệt là các startup hoặc tổ chức có ngân sách giới hạn, dễ dàng tiếp cận và tích hợp công cụ vào quy trình kiểm thử bảo mật. Ngoài ra, việc mã nguồn mở còn cho phép cộng đồng đóng góp và liên tục cải tiến tính năng, giúp ZAP luôn cập nhật với các xu hướng bảo mật mới nhất.

>>> Xem thêm:

Công cụ OWASP ZAP mã nguồn mở
OWASP ZAP là công cụ kiểm thử miễn phí và có mã nguồn mở, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận (Nguồn: Internet)

Thân thiện với người dùng

OWASP ZAP được thiết kế với giao diện đồ họa trực quan, giúp người dùng dễ dàng thao tác mà không cần nền tảng chuyên sâu về bảo mật. Ngay cả những người mới tiếp cận lĩnh vực kiểm thử bảo mật cũng có thể nhanh chóng làm quen với công cụ nhờ các hướng dẫn chi tiết, tài liệu chính thức và video đào tạo được cung cấp bởi cộng đồng OWASP. Ngoài ra, ZAP còn tích hợp chế độ trợ giúp nội bộ và các cấu hình mặc định thân thiện, giúp quá trình học và thử nghiệm diễn ra thuận lợi hơn.

Hệ thống plugin có khả năng mở rộng

OWASP ZAP được xây dựng theo kiến trúc mô-đun, cho phép người dùng dễ dàng mở rộng chức năng thông qua các plugin. Từ việc bổ sung các công cụ quét nâng cao cho đến tích hợp báo cáo chi tiết hoặc hỗ trợ CI/CD, ZAP đều cung cấp kho tiện ích phong phú có thể cài đặt trực tiếp từ ZAP Marketplace. Điều này giúp công cụ phù hợp với nhiều mục tiêu kiểm thử khác nhau và luôn được cập nhật để đối phó với các kỹ thuật tấn công và lỗ hổng bảo mật mới nhất.

>>> Xem thêm:

Khả năng mở rộng của OWASP ZAP
Với kiến trúc mô đun, OWASP ZAP cho phép người dùng dễ mở rộng chức năng thông qua plugin (Nguồn: Internet)

Hỗ trợ quét tự động và kiểm thử thủ công

OWASP ZAP hỗ trợ cả hai phương pháp kiểm thử bảo mật: tự động và thủ công. Với chế độ Active Scan, người dùng có thể nhanh chóng phát hiện các lỗ hổng phổ biến như SQL Injection hay XSS chỉ bằng vài thao tác đơn giản. Trong khi đó, những người kiểm thử có kinh nghiệm có thể thực hiện kiểm thử thủ công để phân tích sâu hơn từng yêu cầu và phản hồi HTTP.

Tương thích đa nền tảng và dễ tích hợp

OWASP ZAP có thể chạy mượt mà trên hầu hết các hệ điều hành phổ biến như Windows, macOS và Linux, giúp người dùng dễ dàng triển khai trong nhiều môi trường khác nhau. Ngoài giao diện đồ họa dành cho kiểm thử thủ công, ZAP còn hỗ trợ chạy ở chế độ dòng lệnh, phù hợp để tích hợp vào các pipeline DevOps hoặc quy trình CI/CD. 

>>> Xem thêm:

  • MFA là gì? Tìm hiểu xác thực đa yếu tố & vai trò trong bảo mật hiện đại
  • SOC là gì? Tìm hiểu Security Operations Center (SOC)
  • RFI là gì? Vai trò của yêu cầu thông tin trong kinh doanh
OWASP ZAP tương thích với nhiều nền tảng
ZAP hỗ trợ chạy dưới chế độ các dòng lệnh, có khả năng tích hợp vào quy trình CI/CD (Nguồn: Internet)

Cách thức hoạt động của OWASP ZAP

OWASP ZAP hoạt động như một proxy trung gian giữa trình duyệt và máy chủ web, cho phép nó chặn, phân tích và quét tất cả các yêu cầu và phản hồi HTTP hoặc HTTPS. Khi bắt đầu quá trình kiểm thử, ZAP sẽ thu thập thông tin ứng dụng web thông qua trình thu thập dữ liệu (spider), sau đó tiến hành quét thụ động để ghi nhận các vấn đề tiềm ẩn mà không gây ảnh hưởng đến hệ thống. 

Tiếp theo, công cụ sẽ kích hoạt chế độ quét chủ động để mô phỏng các hành vi tấn công nhằm phát hiện các lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, ZAP hỗ trợ cả spider truyền thống và spider AJAX, giúp thu thập dữ liệu hiệu quả trên cả ứng dụng tĩnh và ứng dụng sử dụng nhiều JavaScript động.

>>> Xem thêm:

Cách hoạt động của OWASP ZAP
OWASP ZAP hoạt động như proxy trung gian giữa máy chủ và trình duyệt, giúp quét và phản hồi HTTP/HTTPS (Nguồn: Internet)

Các tính năng chính của OWASP ZAP

Được thiết kế dành riêng cho kiểm thử bảo mật ứng dụng web, OWASP ZAP tích hợp nhiều tính năng mạnh mẽ và linh hoạt. Dưới đây là những tính năng cốt lõi giúp ZAP trở thành một trong những công cụ kiểm thử bảo mật được tin dùng nhất hiện nay.

Active Scan (Quét Chủ Động)

Tính năng Active Scan trong OWASP ZAP cho phép mô phỏng các cuộc tấn công giả lập nhằm phát hiện lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng trong ứng dụng web. Công cụ sẽ gửi các yêu cầu HTTP được điều chỉnh dựa trên danh sách các mẫu tấn công đã biết, như SQL Injection, Cross-Site Scripting (XSS) hay Cross-Site Request Forgery (CSRF), để kiểm tra phản hồi từ máy chủ. 

Đây là phương pháp kiểm thử xâm nhập có thể gây tác động lên hệ thống, do đó thường được thực hiện sau giai đoạn quét thụ động. Dù mạnh mẽ, Active Scan có thể không phát hiện các lỗ hổng liên quan đến logic ứng dụng, nên nên được sử dụng kết hợp với kiểm thử thủ công để có kết quả toàn diện hơn.

>>> Xem thêm:

Tính năng quét chủ động 
Quét chủ động (Active Scan) mô phỏng các cuộc tấn công giả lập giúp phát hiện các lỗ hổng bảo mật (Nguồn: Internet)

Passive Scan (Quét Thụ Động)

Passive Scan là quá trình ZAP tự động phân tích các yêu cầu và phản hồi HTTP hoặc HTTPS khi người dùng duyệt qua ứng dụng, mà không thực hiện bất kỳ hành động tấn công nào. 

Tính năng này giúp phát hiện các vấn đề bảo mật cơ bản như thiếu tiêu đề bảo mật, thông tin nhạy cảm bị lộ, hoặc cấu hình sai. Quét thụ động đặc biệt hữu ích trong giai đoạn ban đầu vì không gây ảnh hưởng đến hệ thống, từ đó đảm bảo độ an toàn cho môi trường sản xuất hoặc các ứng dụng đang hoạt động.

Spidering (Crawling Website)

Tính năng Spidering trong OWASP ZAP cho phép tự động thu thập cấu trúc của toàn bộ website bằng cách lần theo các liên kết nội bộ và các điểm truy cập. Công cụ này sẽ gửi các yêu cầu duyệt trang để phát hiện ra các URL, biểu mẫu, tập tin tĩnh và thậm chí là các trang ẩn như giao diện quản trị hoặc API endpoint chưa được liệt kê công khai. 

>>> Xem thêm:

Fuzzer

Fuzzer trong OWASP ZAP là một công cụ kiểm thử mạnh mẽ cho phép gửi hàng loạt dữ liệu đầu vào ngẫu nhiên, không hợp lệ hoặc có cấu trúc đặc biệt đến các điểm tiếp nhận của ứng dụng như biểu mẫu, API hoặc tham số URL. Mục tiêu là kiểm tra xem ứng dụng có bị lỗi, rò rỉ dữ liệu, hoặc phản hồi bất thường nào khi xử lý các dữ liệu bất thường đó không. 

HTTP Sessions (Quản lý phiên HTTP)

OWASP ZAP hỗ trợ theo dõi và quản lý các phiên HTTP, cho phép người dùng kiểm tra cách ứng dụng xử lý thông tin xác thực và duy trì phiên người dùng. Tính năng này đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện các lỗ hổng liên quan đến rò rỉ phiên, đánh cắp phiên (session hijacking) hoặc thiếu kiểm soát truy cập phiên. 

>>> Xem thêm:

  • Brute Force là gì? Nguyên nhân và cách phòng chống hiệu quả
  • CSRF là gì? Kỹ thuật tấn công và cách phòng chống CSRF hiệu quả
  • XSS là gì? Cách kiểm tra và ngăn chặn tấn công XSS hiệu quả

Plug-n-Hack

Plug-n-Hack là một tính năng tiện lợi của OWASP ZAP cho phép tích hợp nhanh chóng với trình duyệt như Firefox, giúp người dùng thực hiện kiểm thử bảo mật trực tiếp từ trình duyệt mà không cần cấu hình phức tạp. 

Reporting

OWASP ZAP cung cấp tính năng tạo báo cáo bảo mật chi tiết, giúp người dùng tổng hợp kết quả kiểm thử một cách dễ hiểu và trực quan. Báo cáo có thể được xuất dưới nhiều định dạng phổ biến như HTML, XML, JSON.

>>> Xem thêm:

  • Mã hóa đầu cuối (End-to-end encryption) là gì? Cách hoạt động của E2EE như thế nào?
  • API là gì? Cách hoạt động và ứng dụng của API trong phát triển web
  • Pentest là gì? Những thông tin cần biết về Penetration Testing
Tính năng báo cáo của OWASP ZAP
OWASP ZAP cung cấp các báo cáo bảo mật dưới nhiều định dạng phổ biến như HTML, XML, JSON (Nguồn: Internet)

Hướng dẫn sử dụng OWASP ZAP

OWASP ZAP dễ sử dụng ngay cả với người mới, nhưng để tận dụng tối đa công cụ này, bạn cần nắm rõ cách cài đặt và triển khai các bước kiểm thử cơ bản.

Tải và cài đặt ZAP

Để bắt đầu sử dụng OWASP ZAP, bạn cần cài đặt công cụ này lên máy tính cá nhân. OWASP ZAP hỗ trợ đầy đủ các hệ điều hành phổ biến như Windows, macOS và Linux. 

Các bước cài đặt cơ bản như sau:

  • Bước 1: Truy cập trang chính thức của OWASP ZAP tại https://www.zaproxy.org.
  • Bước 2: Chọn phiên bản tương thích với hệ điều hành bạn đang sử dụng.
  • Bước 3: Tải xuống file cài đặt và khởi chạy để tiến hành cài đặt theo hướng dẫn.

ZAP không yêu cầu cấu hình quá phức tạp sau khi cài đặt, bạn có thể bắt đầu sử dụng ngay hoặc tùy chỉnh thêm theo nhu cầu bảo mật cụ thể của dự án.

>>> Xem thêm:

Thiết lập proxy

Để OWASP ZAP có thể theo dõi và phân tích lưu lượng giữa trình duyệt và ứng dụng web, bạn cần thiết lập ZAP làm proxy trung gian. 

Các bước thiết lập proxy cơ bản như sau:

  • Bước 1: Mở OWASP ZAP và ghi lại địa chỉ IP và cổng đang sử dụng proxy (mặc định thường là 127.0.0.1:8080).
  • Bước 2: Mở trình duyệt (Firefox hoặc Chrome) và truy cập phần cấu hình mạng.
  • Bước 3: Thiết lập proxy HTTP và HTTPS trỏ đến IP và cổng ZAP đã ghi nhận.
  • Bước 4: Truy cập thử một website, nếu ZAP bắt đầu hiển thị lưu lượng truy cập trong phần “Sites” hoặc “History” nghĩa là cấu hình đã thành công.

Lưu ý: Với HTTPS, bạn cần cài đặt chứng chỉ CA của ZAP để tránh lỗi bảo mật SSL. ZAP cung cấp chứng chỉ này trong mục Tools > Options > Dynamic SSL Certificates

Tiến hành quét bảo mật

Sau khi thiết lập proxy thành công, bạn có thể bắt đầu quá trình quét bảo mật để phát hiện các lỗ hổng trong ứng dụng web. OWASP ZAP hỗ trợ cả hai phương pháp: quét thụ động và quét chủ động, tùy thuộc vào mục tiêu và mức độ can thiệp bạn mong muốn.

  • Quét thụ động (Passive Scan): Đây là phương pháp an toàn vì ZAP chỉ quan sát lưu lượng khi bạn duyệt ứng dụng như bình thường, mà không gửi yêu cầu tấn công. Thích hợp khi kiểm thử trên môi trường sản xuất.
  • Quét chủ động (Active Scan): Đây là phương pháp mạnh mẽ hơn, ZAP sẽ mô phỏng các cuộc tấn công như SQL Injection hoặc XSS để phát hiện lỗ hổng. Để sử dụng, vào tab Quick Start, nhập URL vào mục “URL to attack” và nhấn nút Attack để bắt đầu quá trình quét.

Trong quá trình quét, bạn có thể theo dõi tiến trình và kết quả tại các tab như Alerts, History hoặc Sites để biết những vấn đề bảo mật được phát hiện.

>>> Xem thêm:

Quét bảo mật OWASP ZAP 
OWASP ZAP hỗ trợ hai phương pháp quét thụ động và quét chủ động, tùy vào yêu cầu của người dùng (Nguồn: Internet)

Xử lý và đánh giá kết quả quét

Sau khi quá trình quét kết thúc, OWASP ZAP sẽ hiển thị kết quả dưới dạng các cảnh báo bảo mật được phát hiện. Bạn có thể theo dõi và đánh giá thông tin này thông qua các tab như Alerts, Sites và History.

  • Tab Alerts: Hiển thị danh sách các lỗ hổng đã phát hiện, được phân loại theo mức độ nghiêm trọng như Low, Medium, High.
  • Tab Sites: Cho thấy cấu trúc của ứng dụng web đã được quét, giúp bạn định vị các điểm phát sinh vấn đề.
  • Tab History: Ghi lại toàn bộ các yêu cầu và phản hồi đã được gửi trong quá trình quét, hỗ trợ bạn truy ngược và phân tích chi tiết.

Bạn có thể nhấp vào từng cảnh báo để xem mô tả lỗ hổng, nguyên nhân, mức độ rủi ro và gợi ý cách khắc phục. Từ đó, đội ngũ phát triển có thể lên kế hoạch xử lý nhanh chóng và hiệu quả nhằm nâng cao mức độ bảo mật cho ứng dụng.

OWASP ZAP là một công cụ kiểm thử bảo mật mạnh mẽ, dễ tiếp cận và phù hợp với nhiều đối tượng người dùng, từ người mới bắt đầu đến chuyên gia bảo mật. Với khả năng quét tự động và thủ công, hỗ trợ đa nền tảng và khả năng mở rộng cao, ZAP giúp phát hiện sớm các lỗ hổng và nâng cao tính an toàn cho ứng dụng web. Việc tích hợp OWASP ZAP vào quy trình kiểm thử không chỉ giảm thiểu rủi ro bảo mật mà còn góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm trước khi đưa vào vận hành.

TopOnTech là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số toàn diện, cung cấp các giải pháp thiết kế website, phát triển ứng dụng, và xây dựng hệ thống quản trị tối ưu cho doanh nghiệp.

TopOnTech nổi bật với các gói dịch vụ linh hoạt, cá nhân hóa theo từng nhu cầu cụ thể, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận công nghệ, tối ưu vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Với định hướng “Công nghệ vì con người”, TopOnTech không chỉ mang lại hiệu quả kỹ thuật mà còn tạo kết nối cảm xúc giữa thương hiệu và người dùng.

Khách hàng quan tâm đến các giải pháp số của TopOnTech có thể tìm hiểu thêm tại trang Tin tức.

ĐẶT LỊCH TƯ VẤN VÀ NHẬN GÓI AUDIT WEBSITE MIỄN PHÍ NGAY HÔM NAY tại: https://topon.tech/en/contact/

Thông tin liên hệ TopOnTech:

  • Địa chỉ: 31 Hoàng Diệu, Phường 12, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
  • Hotline: 0906 712 137
  • Email: long.bui@toponseek.com