API Testing là gì? Thông tin chi tiết về kiểm thử API cho người mới

Tìm hiểu API Testing là gì

Khi các ứng dụng ngày càng phát triển theo hướng đa nền tảng và tích hợp phức tạp, việc đảm bảo các thành phần giao tiếp hiệu quả với nhau trở nên vô cùng cần thiết. API đóng vai trò như chiếc cầu nối giữa các phần trong ứng dụng, giúp chúng trao đổi dữ liệu một cách chính xác và an toàn. Việc kiểm thử API không chỉ giúp phát hiện lỗi sớm mà còn đảm bảo hiệu suất và bảo mật cho toàn hệ thống. Vậy API testing là gì, vì sao lại cần thiết trong quy trình kiểm thử phần mềm? Cùng TopOnTech tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

>>> Xem thêm các bài viết: 

API là gì?

API (Application Programming Interface) là giao diện lập trình ứng dụng, đóng vai trò như một cầu nối giúp các phần mềm, ứng dụng hoặc hệ thống khác nhau có thể giao tiếp và chia sẻ dữ liệu với nhau. Thay vì hai hệ thống phải hiểu sâu về cấu trúc nội bộ của nhau, chúng chỉ cần tương tác thông qua API với các quy tắc được định nghĩa sẵn.

Một ví dụ dễ hiểu: khi bạn sử dụng ứng dụng đặt xe, gọi đồ ăn hoặc xem thời tiết, các hành động này đều liên quan đến việc gọi API. Ứng dụng của bạn gửi yêu cầu (request) đến một server và nhận lại phản hồi (response) là thông tin bạn cần, như vị trí xe, món ăn hay dự báo thời tiết.

Bạn có thể hình dung API giống như một người phục vụ trong nhà hàng. Người phục vụ tiếp nhận yêu cầu từ bạn, truyền đạt đến nhà bếp và mang món ăn trở lại. Trong hệ thống phần mềm, API nhận lệnh từ ứng dụng, chuyển đến server, sau đó gửi lại kết quả cho ứng dụng hiển thị tới người dùng.

>>> Xem thêm: 

API là gì 
API đóng vai trò cầu nối giúp các hệ thống khác nhau có thể giao tiếp với nhau

API Testing là gì?

API Testing là quá trình kiểm thử các giao diện lập trình ứng dụng (API) nhằm xác minh xem chúng có hoạt động đúng với các yêu cầu kỹ thuật hay không. Khác với kiểm thử giao diện người dùng (UI Testing), API Testing tập trung vào việc kiểm tra trực tiếp logic xử lý, khả năng trao đổi dữ liệu, hiệu suất và bảo mật ở tầng nghiệp vụ (business layer) của ứng dụng.

Do API không có giao diện trực quan, nên việc kiểm thử được thực hiện thông qua các lệnh gửi đi và phản hồi lại giữa client và server. Các yêu cầu và phản hồi này thường sử dụng định dạng JSON hoặc XML và truyền qua các giao thức như HTTP hoặc HTTPS.

>>> Xem thêm: 

API Testing là gì 
API Testing là quá trình kiểm tra các giao diện lập trình ứng dụng có hoạt động tốt hay không

Lợi ích của API Test là gì?

Kiểm thử API mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong quy trình phát triển phần mềm hiện đại. Không chỉ giúp phát hiện lỗi sớm mà còn nâng cao chất lượng hệ thống và tối ưu chi phí phát triển. Dưới đây là những lợi ích nổi bật của API Testing:

  • Đảm bảo chức năng hoạt động chính xác: API Testing giúp kiểm tra xem các chức năng có hoạt động đúng với yêu cầu kỹ thuật hay không. Các phản hồi từ API phải đảm bảo chính xác về cấu trúc, định dạng và nội dung dữ liệu.
  • Kiểm tra tính bảo mật của hệ thống: Thông qua việc kiểm thử các tình huống truy cập trái phép hoặc dữ liệu bất hợp lệ, API Testing giúp phát hiện các lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn, từ đó ngăn chặn rủi ro liên quan đến dữ liệu nhạy cảm hoặc tấn công từ bên ngoài.
  • Cải thiện tính ổn định và hiệu suất của API: Kiểm thử thường xuyên giúp phát hiện và xử lý các lỗi phát sinh trong quá trình hoạt động của API. Điều này giúp đảm bảo API luôn ổn định, xử lý dữ liệu chính xác ngay cả khi tải lớn hoặc hoạt động trong thời gian dài.
  • Tăng khả năng tái sử dụng và mở rộng: API được thiết kế tốt và kiểm thử đầy đủ sẽ dễ dàng được tái sử dụng trong các ứng dụng khác nhau. Điều này giúp rút ngắn thời gian phát triển, đồng thời đảm bảo tính đồng nhất và đáng tin cậy trong toàn hệ sinh thái phần mềm.
  • Nâng cao chất lượng phần mềm: Việc kiểm thử kỹ càng ở tầng API giúp giảm thiểu lỗi ở tầng giao diện và vận hành, từ đó mang lại trải nghiệm mượt mà, ổn định cho người dùng cuối.
  • Tiết kiệm chi phí và thời gian: API Testing giúp phát hiện vấn đề ngay từ giai đoạn sớm, tránh việc sửa lỗi muộn khi hệ thống đã hoàn thiện. Việc này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm đáng kể chi phí khắc phục hậu quả sau khi triển khai.

>>> Xem thêm: 

Lợi ích của API Testing 
API Testing đảm bảo các chức năng của hệ thống vận hành đúng cách và bảo mật

Các trường hợp (Test Case) của kiểm thử API

Để đảm bảo một API hoạt động chính xác, ổn định và an toàn, cần xây dựng các test case tương ứng với nhiều tình huống khác nhau trong quá trình phát triển. Dưới đây là những trường hợp kiểm thử quan trọng mà QA và developer nên ưu tiên khi đánh giá chất lượng API:

  • Kiểm tra dữ liệu đầu vào: Đánh giá khả năng xử lý của API với nhiều loại dữ liệu khác nhau như hợp lệ, không hợp lệ và dữ liệu biên. Việc này giúp đảm bảo hệ thống có khả năng xác thực và phản hồi chính xác trong mọi tình huống nhập liệu.
  • Kiểm tra trạng thái và phản hồi của API: Xác minh rằng API trả về đúng mã trạng thái HTTP tương ứng với từng yêu cầu, như 200 OK, 400 Bad Request hoặc 500 Internal Server Error. Điều này hỗ trợ việc theo dõi, xử lý lỗi và duy trì tính minh bạch trong giao tiếp giữa các hệ thống.
  • Kiểm tra chức năng và hoạt động của API: Đảm bảo các chức năng chính như tạo, đọc, cập nhật, xóa dữ liệu hoặc tìm kiếm hoạt động đúng như kỳ vọng. Việc này giúp xác thực tính đúng đắn của logic nghiệp vụ được triển khai trong API.
  • Kiểm tra độ bảo mật của API: Đánh giá khả năng bảo vệ API khỏi các rủi ro như truy cập trái phép, tấn công SQL Injection hoặc lỗ hổng xác thực. Các test case bảo mật thường tập trung vào kiểm tra phân quyền, xác thực token và phản ứng với yêu cầu bất thường.
  • Kiểm tra hiệu suất và khả năng mở rộng: Mô phỏng lượng lớn yêu cầu đồng thời để đo lường tốc độ phản hồi, khả năng chịu tải và hiệu quả xử lý của API. Đây là yếu tố then chốt để đảm bảo API hoạt động ổn định trong môi trường thực tế.
  • Kiểm tra khả năng xử lý lỗi và khôi phục: Kiểm tra cách API phản ứng với lỗi như dữ liệu không hợp lệ, yêu cầu thiếu thông tin hoặc lỗi hệ thống. Đồng thời đánh giá khả năng API đưa ra thông báo rõ ràng và hỗ trợ khôi phục trạng thái sau sự cố.
  • Kiểm tra tích hợp API: Đảm bảo API tương tác chính xác với các hệ thống hoặc dịch vụ bên ngoài. Việc này xác nhận rằng dữ liệu được truyền đi và nhận về đúng định dạng, đúng thời điểm và không gây gián đoạn trong chuỗi tích hợp.

>>> Xem thêm: 

  • MFA là gì? Tìm hiểu xác thực đa yếu tố & vai trò trong bảo mật hiện đại
  • PCI DSS là gì? Vai trò và 12 yêu cầu tuân thủ bảo mật PCI DSS
  • AES là gì? Tiêu chuẩn mã hóa dữ liệu và các chế độ hoạt động của AES

Các phương thức Test API phổ biến hiện nay

Trong quy trình phát triển phần mềm, việc lựa chọn phương pháp kiểm thử phù hợp giúp đánh giá chính xác chất lượng của API. Dưới đây là các phương thức kiểm thử API phổ biến được sử dụng hiện nay:

  • Kiểm thử đơn vị (Unit Testing): Tập trung kiểm tra từng thành phần nhỏ nhất trong API, thường là các hàm hoặc phương thức riêng lẻ. Mục tiêu là đảm bảo từng đơn vị hoạt động đúng logic trước khi tích hợp vào hệ thống lớn hơn.
  • Kiểm thử chức năng (Functional Testing): Đánh giá khả năng thực thi của API dựa trên các yêu cầu nghiệp vụ cụ thể. Phương pháp này giúp xác định xem API có trả về kết quả đúng và xử lý chính xác các tình huống sử dụng thực tế hay không.
  • Kiểm thử giao diện (Interface Testing): Kiểm tra cách API xử lý các yêu cầu và phản hồi giữa client và server. Bao gồm xác minh định dạng dữ liệu, kiểu tham số, tiêu đề HTTP và mã trạng thái để đảm bảo tính tương thích và chính xác trong giao tiếp.
  • Kiểm thử tải (Load Testing): Mô phỏng nhiều người dùng truy cập API cùng lúc để đo lường hiệu suất, tốc độ phản hồi và khả năng chịu tải. Đây là cách đánh giá mức độ ổn định của API khi hoạt động trong môi trường có lưu lượng lớn.
  • Kiểm thử bảo mật (Security Testing): Xác minh rằng API được bảo vệ khỏi các nguy cơ bảo mật phổ biến. Bao gồm kiểm tra xác thực, phân quyền, mã hóa dữ liệu, xử lý đầu vào và khả năng chống lại các tấn công như SQL Injection hay XSS.
  • Kiểm thử phi chức năng (Non-functional Testing): Kiểm tra các yếu tố không liên quan đến chức năng trực tiếp, như độ ổn định, khả năng khôi phục, khả năng mở rộng, khả năng tương thích và mức độ tin cậy của API trong nhiều điều kiện hoạt động.
  • Kiểm thử tích hợp (Integration Testing): Đảm bảo rằng API hoạt động trơn tru khi tích hợp với các hệ thống, dịch vụ hoặc module khác. Phương pháp này giúp phát hiện lỗi tương tác giữa các thành phần, đặc biệt là khi xử lý dữ liệu hoặc quy trình liên kết.
  • Kiểm thử hồi quy (Regression Testing): Được thực hiện sau khi có sự thay đổi trong API như cập nhật tính năng hoặc sửa lỗi. Mục tiêu là xác minh rằng các chức năng hiện có vẫn hoạt động ổn định và không bị ảnh hưởng bởi các chỉnh sửa mới.

>>> Xem thêm: 

Phương thức API Testing 
Một số phương thức Test API phổ biến hiện nay 

Các công cụ hỗ trợ API Testing

Để kiểm thử API hiệu quả, việc sử dụng công cụ phù hợp là yếu tố quan trọng. Dưới đây là các công cụ được sử dụng phổ biến hiện nay trong kiểm thử API:

  • SoapUI: Là một trong những công cụ kiểm thử API lâu đời, hỗ trợ cả SOAP và REST API. SoapUI cung cấp tính năng kiểm thử chức năng, kiểm thử bảo mật và kiểm thử hiệu suất với khả năng tạo kịch bản kiểm thử tự động một cách linh hoạt.
  • Postman: Giao diện thân thiện, dễ sử dụng và phổ biến rộng rãi. Postman hỗ trợ tạo request RESTful, kiểm thử phản hồi, tạo tập hợp test (collections), chạy tự động bằng Newman và tích hợp CI/CD dễ dàng.
  • JMeter: Là công cụ mã nguồn mở mạnh mẽ để kiểm thử hiệu suất và tải cho API. JMeter hỗ trợ kiểm thử REST, SOAP và các giao thức mạng khác, phù hợp cho các bài test mô phỏng nhiều người dùng đồng thời.
  • Runscope: Chuyên dùng để giám sát và kiểm thử API theo thời gian thực. Runscope cho phép kiểm tra luồng dữ liệu, xác thực kết quả trả về và gửi cảnh báo khi có lỗi xảy ra trong quá trình giao tiếp API.
  • Rest Assured: Là thư viện Java phổ biến cho kiểm thử REST API. Rest Assured hỗ trợ viết script kiểm thử dạng BDD (Behavior Driven Development), dễ tích hợp với các công cụ như JUnit hay TestNG trong các pipeline kiểm thử tự động.
  • Insomnia: Là công cụ có giao diện tối giản nhưng chức năng mạnh mẽ. Insomnia hỗ trợ REST, GraphQL và WebSocket, cho phép kiểm thử, xác thực và debug API với trải nghiệm người dùng mượt mà và tốc độ nhanh.
  • Katalon: Nền tảng kiểm thử tự động hỗ trợ cả Web, Mobile và API. Katalon cung cấp giao diện kéo thả, hỗ trợ cả kiểm thử SOAP và REST API, dễ sử dụng cho cả tester không chuyên lập trình và tích hợp tốt với DevOps pipeline.
  • Eclipse SDK tool – Automated kiểm thử API: Là môi trường phát triển tích hợp hỗ trợ các plugin kiểm thử API tự động. Các tester có thể sử dụng Eclipse để viết và chạy mã kiểm thử API với các framework như REST-assured hoặc Apache HttpClient.

>>> Xem thêm: 

Công cụ API Testing
Các công cụ hỗ trợ API Testing phổ biến nhất hiện nay

Câu hỏi thường gặp

So sánh API testing và GUI testing?

API testing là quá trình kiểm thử logic nghiệp vụ của hệ thống thông qua các giao tiếp giữa client và server mà không cần phụ thuộc vào giao diện người dùng. Trong khi đó, GUI testing tập trung vào việc kiểm tra các yếu tố hiển thị và tương tác trực tiếp như nút bấm, biểu mẫu hoặc thông báo lỗi. API testing thường nhanh hơn, dễ tự động hóa và ít bị ảnh hưởng bởi thay đổi giao diện. Điều này giúp phát hiện lỗi từ sớm và tăng hiệu quả phát triển phần mềm.

API document là gì?

API document là tài liệu kỹ thuật mô tả cách một API hoạt động và cách để tương tác với nó. Nội dung thường bao gồm thông tin về các endpoint, tham số, phương thức request, định dạng dữ liệu đầu vào và đầu ra, mã phản hồi và ví dụ minh họa. Tài liệu này đóng vai trò như một hướng dẫn sử dụng, giúp lập trình viên và tester hiểu rõ cách tích hợp API vào ứng dụng. Một API document rõ ràng sẽ giúp tiết kiệm thời gian và hạn chế lỗi khi làm việc với API.

Postman API là gì?

Postman là một công cụ kiểm thử API phổ biến, cho phép người dùng gửi request đến các endpoint, theo dõi phản hồi và mô phỏng các kịch bản kiểm thử một cách trực quan. Với Postman, bạn có thể kiểm tra tính đúng đắn, hiệu suất và bảo mật của API mà không cần viết mã phức tạp. Công cụ này còn hỗ trợ tạo bộ sưu tập các request, viết test script bằng JavaScript và tự động hóa quy trình kiểm thử. Nhờ giao diện thân thiện, Postman phù hợp cả với người mới và chuyên gia kiểm thử.

Có bao nhiêu loại API?

API có thể được phân loại dựa trên quyền truy cập và cách thức sử dụng. Hiện nay, API gồm bốn loại phổ biến: Public API (cho phép bất kỳ ai sử dụng), Private API (chỉ dùng trong nội bộ tổ chức), Partner API (chia sẻ giới hạn với đối tác) và Composite API (kết hợp nhiều API lại thành một luồng xử lý). Mỗi loại phục vụ mục đích khác nhau như mở rộng khả năng tích hợp, tăng tính linh hoạt trong phát triển hoặc bảo mật thông tin nội bộ. Việc chọn đúng loại API sẽ ảnh hưởng đến cả kiến trúc hệ thống và chiến lược phát triển sản phẩm.

Endpoint API là gì?

Endpoint API là địa chỉ cụ thể trong hệ thống nơi mà các yêu cầu (request) được gửi đến và phản hồi (response) được trả về. Mỗi endpoint tương ứng với một chức năng cụ thể, chẳng hạn như tạo người dùng mới, lấy thông tin sản phẩm hoặc cập nhật đơn hàng. Thông thường, endpoint được biểu diễn dưới dạng URL và đi kèm với các phương thức như GET, POST, PUT hoặc DELETE. Việc thiết kế endpoint rõ ràng, nhất quán giúp hệ thống dễ tích hợp và bảo trì hơn trong dài hạn.

Kịch bản test API?

Kịch bản test API là tập hợp các bước chi tiết nhằm xác minh rằng API hoạt động đúng và ổn định trong nhiều tình huống khác nhau. Một kịch bản hiệu quả thường bao gồm kiểm tra với dữ liệu hợp lệ, không hợp lệ, dữ liệu trống hoặc quá giới hạn. Ngoài ra, cũng cần kiểm tra mã phản hồi, thời gian phản hồi và khả năng xử lý lỗi của API. Việc viết kịch bản test kỹ lưỡng không chỉ giúp đảm bảo chất lượng mà còn phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn trong quá trình phát triển phần mềm.

Khi nào cần test API?

API nên được kiểm thử ở nhiều giai đoạn khác nhau, đặc biệt là khi API mới được xây dựng, cập nhật logic xử lý hoặc tích hợp với hệ thống bên ngoài. Ngoài ra, khi sản phẩm chuẩn bị phát hành hoặc mở rộng quy mô người dùng, việc kiểm thử API cũng trở nên cần thiết để đảm bảo hiệu năng và bảo mật. Kiểm thử sớm giúp phát hiện lỗi từ sớm, tiết kiệm thời gian sửa lỗi về sau và giảm thiểu rủi ro khi triển khai. Đây là một bước không thể thiếu trong quy trình phát triển phần mềm hiện đại.

API Testing không chỉ là một bước kiểm thử kỹ thuật mà còn đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo chất lượng và độ ổn định của phần mềm hiện đại. Thông qua các phương pháp và công cụ phù hợp, quá trình kiểm thử API giúp phát hiện lỗi từ sớm, tăng hiệu suất phát triển và giảm thiểu rủi ro khi triển khai ứng dụng. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn API Testing là gì, lợi ích mà nó mang lại cũng như cách triển khai hiệu quả.

Bạn đang tìm kiếm một giải pháp thiết kế website chuyên nghiệp, chuẩn SEO và tối ưu trải nghiệm người dùng? TopOnTech là đối tác lý tưởng đồng hành cùng bạn trong hành trình xây dựng thương hiệu số.TopOnTech là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số toàn diện, cung cấp các giải pháp thiết kế website, phát triển ứng dụng, và xây dựng hệ thống quản trị tối ưu cho doanh nghiệp.

TopOnTech là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số toàn diện, cung cấp các giải pháp thiết kế website, phát triển ứng dụng, và xây dựng hệ thống quản trị tối ưu cho doanh nghiệp.

TopOnTech nổi bật với các gói dịch vụ linh hoạt, cá nhân hóa theo từng nhu cầu cụ thể, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận công nghệ, tối ưu vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Với định hướng “Công nghệ vì con người”, TopOnTech không chỉ mang lại hiệu quả kỹ thuật mà còn tạo kết nối cảm xúc giữa thương hiệu và người dùng.

Khách hàng quan tâm đến các giải pháp số của TopOnTech có thể tìm hiểu thêm tại trang Tin tức.

ĐẶT LỊCH TƯ VẤN VÀ NHẬN GÓI AUDIT WEBSITE MIỄN PHÍ NGAY HÔM NAY tại: https://topon.tech/en/contact/

Thông tin liên hệ TopOnTech:

  • Địa chỉ: 31 Hoàng Diệu, Phường 12, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
  • Hotline: 0906 712 137
  • Email: long.bui@toponseek.com