Sự khác biệt giữa các phiên bản WCAG

So sánh các phiên bản WCAG

Khả năng tiếp cận web (web accessibility) ngày càng trở thành yếu tố then chốt trong thiết kế và phát triển website hiện đại. Qua nhiều năm, WCAG đã trải qua các phiên bản cải tiến, mỗi phiên bản đều mang đến những cải tiến đáng kể để đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng đa dạng của người dùng. Bài viết này của TopOnTech sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa các phiên bản WCAG và lý do nên áp dụng phiên bản mới nhất đối với các website hiện nay.

>>> Xem thêm các bài viết:

Nguyên tắc truy cập nội dung web WCAG là gì?

WCAG là gì? WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) là tập hợp các hướng dẫn do W3C phát triển, nhằm giúp đảm bảo rằng nội dung trên website có thể được truy cập và sử dụng bởi tất cả mọi người, bao gồm cả những người có khuyết tật về thị giác, thính giác, vận động và nhận thức.

Các hướng dẫn WCAG được xây dựng dựa trên 4 nguyên tắc cốt lõi:

  • Có thể nhận thức được (Perceivable): Nội dung phải được trình bày theo cách mà người dùng có thể nhận biết được bằng các giác quan mà họ có.
  • Có thể vận hành được (Operable): Giao diện và điều hướng phải có thể được vận hành bằng nhiều phương pháp truy cập khác nhau (bàn phím, giọng nói…).
  • Có thể hiểu được (Understandable): Nội dung và giao diện phải dễ hiểu và sử dụng được một cách nhất quán.
  • Mạnh mẽ (Robust): Nội dung phải có khả năng tương thích với nhiều công nghệ hiện tại và tương lai, bao gồm cả công nghệ hỗ trợ.

Những nguyên tắc này đóng vai trò là nền tảng để phát triển các tiêu chí thành công cụ thể trong từng phiên bản WCAG. Việc hiểu rõ 4 nguyên tắc này là bước đầu tiên để nắm bắt sự phát triển và khác biệt giữa các phiên bản hướng dẫn truy cập nội dung web.

>>> Xem thêm:

4 nguyên tắc truy cập nội dung web
Các nguyên tắc cốt lõi khi xây dựng nội dung web do W3C phát triển

Tổng quan về các phiên bản WCAG

Trong suốt hơn hai thập kỷ qua, các tiêu chuẩn WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) đã trải qua nhiều lần cập nhật nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng đa dạng của người dùng với các khả năng khác nhau.

WCAG 1.0

Phiên bản đầu tiên của WCAG được công bố bởi W3C vào tháng 5 năm 1999 (thường gọi là năm 2000 trong các tài liệu tham khảo). WCAG 1.0 đưa ra 14 hướng dẫn với 65 điểm kiểm tra nhằm giúp các nhà phát triển web đảm bảo nội dung dễ tiếp cận hơn với người dùng khuyết tật. Mỗi hướng dẫn đi kèm với mức độ ưu tiên từ 1 đến 3, tương đương với tầm quan trọng trong việc cải thiện khả năng tiếp cận.

Tuy nhiên, WCAG 1.0 bị đánh giá là quá phụ thuộc vào công nghệ cụ thể (ví dụ: HTML) và thiếu linh hoạt khi áp dụng với các công nghệ web mới như JavaScript hay ứng dụng động. Chính vì vậy, nó dần được thay thế bởi phiên bản kế nhiệm — WCAG 2.0, một hệ thống tiêu chí rõ ràng hơn.

>>> Xem thêm:

Phiên bản WCAG 1.0
WCAG 1.0 là phiên bản đầu tiên của nguyên tắc truy cập nội dung web

WCAG 2.0

WCAG 2.0 được phát hành chính thức vào tháng 12 năm 2008, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng tiêu chuẩn truy cập nội dung web mang tính ổn định và công nghệ độc lập. 

WCAG 2.0 tổ chức các yêu cầu thành 4 nguyên tắc cốt lõi: Có thể nhận thức được (Perceivable), Có thể vận hành (Operable), Có thể hiểu được (Understandable) và Mạnh mẽ (Robust). Dưới mỗi nguyên tắc là các tiêu chí thành công (success criteria) – tổng cộng 61 tiêu chí – được phân chia theo ba mức độ tuân thủ: A (cơ bản), AA (trung bình) và AAA (nâng cao).

Với cấu trúc rõ ràng, ngôn ngữ kiểm chứng được và khả năng mở rộng, WCAG 2.0 đã trở thành tiêu chuẩn tham chiếu toàn cầu trong hơn một thập kỷ, được nhiều chính phủ, tổ chức và doanh nghiệp công nhận và áp dụng trong quy định pháp lý hoặc quy chuẩn nội bộ.

>>> Xem thêm:

  • HTTPS là gì? Điểm khác nhau giữa HTTP và HTTPS?
  • SOC là gì? Lợi ích của Trung tâm Điều hành An ninh mạng (SOC)
  • PKI là gì? Các ứng dụng Public Key Infrastructure phổ biến
Phiên bản WCAG 2.0
WCAG 2.0 là phiên bản đầu tiên xây dựng 4 nguyên tắc cốt lõi xây dựng website

WCAG 2.1

Được công bố vào tháng 6 năm 2018, WCAG 2.1 được xây dựng như một phần mở rộng của WCAG 2.0, nhằm khắc phục các khoảng trống liên quan đến thiết bị di động, người khuyết tật nhận thức và người dùng có thị lực hạn chế. WCAG 2.1 vẫn giữ nguyên cấu trúc 4 nguyên tắc cốt lõi và kế thừa toàn bộ 61 tiêu chí của WCAG 2.0, đồng thời bổ sung thêm 17 tiêu chí. Các tiêu chí mới này tập trung chủ yếu vào:

  • Khả năng truy cập trên thiết bị di động: ví dụ như yêu cầu kích thước vùng tương tác tối thiểu để hỗ trợ thao tác cảm ứng chính xác.
  • Hỗ trợ cho người khuyết tật nhận thức: chẳng hạn như yêu cầu xác định mục đích đầu vào (input purpose) để trình duyệt có thể hiển thị bàn phím phù hợp.
  • Cải thiện khả năng điều hướng bằng bàn phím và hỗ trợ hiển thị nội dung linh hoạt trên các màn hình nhỏ.

Tuy không thể thay thế WCAG 2.0 nhưng WCAG 2.1 được khuyến nghị áp dụng để đảm bảo website phù hợp hơn với hành vi sử dụng hiện đại và nhu cầu người dùng đa dạng hơn.

>>> Xem thêm:

Phiên bản WCAG 2.1
Phiên bản WCAG 2.1 được phát triển và mở rộng thêm 17 tiêu chí 

WCAG 2.2

Sau thời gian dài phát triển và khảo sát ý kiến từ cộng đồng, WCAG 2.2 chính thức được công bố vào tháng 10 năm 2023. Phiên bản này không thay đổi cấu trúc cốt lõi của thế hệ WCAG 2.x nhưng tiếp tục mở rộng phạm vi hỗ trợ người dùng, đặc biệt là người khuyết tật nhận thức, người cao tuổi và người sử dụng thiết bị di động.

WCAG 2.2 bổ sung 8 tiêu chí thành công mới, nâng tổng số tiêu chí lên 86. Các tiêu chí này chủ yếu tập trung vào:

  • Cải thiện khả năng điều hướng và tương tác: như yêu cầu vùng nhấn đủ lớn (target size), giúp người dùng thao tác chính xác hơn trên thiết bị cảm ứng.
  • Tăng tính nhất quán và dễ hiểu trong quy trình xác thực: ví dụ như cung cấp giải pháp xác minh không dựa vào trí nhớ, hỗ trợ người dùng gặp khó khăn nhận thức.
  • Tăng hỗ trợ cho người dùng dễ mất tập trung: như đảm bảo không có nội dung bất ngờ xuất hiện gây gián đoạn dòng tương tác.

Một điểm đáng chú ý là tiêu chí Focus Not Obscured yêu cầu vùng tiêu điểm không bị che khuất — điều này đặc biệt hữu ích đối với người dùng bàn phím và trình đọc màn hình.

Dù WCAG 2.2 vẫn duy trì mức độ tương thích ngược với các phiên bản trước, việc áp dụng các tiêu chí mới sẽ giúp website trở nên thân thiện hơn với đa dạng nhóm người dùng trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển.

>>> Xem thêm:

Phiên bản WCAG 2.2
WCAG 2.2 là phiên bản được phát triển để mở rộng phạm vi đối tượng được hỗ trợ

WCAG 3.0

WCAG 3.0 là phiên bản kế tiếp đang được W3C phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng và phức tạp về khả năng tiếp cận trên internet. Khác với các phiên bản trước thuộc dòng WCAG 2.x, WCAG 3.0 được thiết kế với cách tiếp cận toàn diện hơn, linh hoạt hơn và phù hợp với công nghệ hiện đại như ứng dụng web phức tạp, thiết bị di động, và trải nghiệm người dùng đa phương tiện.

Một số điểm nổi bật của WCAG 3.0 bao gồm:

  • Cấu trúc linh hoạt hơn: Thay vì tập trung vào các tiêu chí thành công cụ thể, WCAG 3.0 áp dụng một hệ thống đánh giá tổng thể dựa trên trải nghiệm người dùng thực tế, nhằm đo lường mức độ “dễ sử dụng” của một dịch vụ số.
  • Phạm vi rộng hơn: Bên cạnh website truyền thống, WCAG 3.0 còn mở rộng sang các nền tảng và thiết bị mới như ứng dụng di động, VR/AR, và các thiết bị IoT.
  • Phương pháp đánh giá hiện đại: Kết hợp giữa các phương pháp kiểm tra tự động, thủ công và trải nghiệm người dùng để đảm bảo độ chính xác cao hơn trong việc đánh giá khả năng tiếp cận.
  • Khả năng thích ứng cao: Các nguyên tắc và hướng dẫn được thiết kế để dễ dàng cập nhật và mở rộng theo sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và nhu cầu người dùng.

Mặc dù WCAG 3.0 vẫn đang trong quá trình hoàn thiện và chưa được chính thức ban hành, nhưng nó được kỳ vọng sẽ là bước tiến lớn trong việc thiết lập các tiêu chuẩn tiếp cận web toàn cầu trong tương lai gần.

>>> Xem thêm:

Phiên bản WCAG 3.0
WCAG 3.0 được kỳ vọng trở thành bước tiến lớn về tiếp cận web trong tương lai

So sánh các phiên bản WCAG chi tiết 

Các phiên bản WCAG liên tục được cập nhật để đáp ứng tốt hơn nhu cầu về khả năng tiếp cận web trong thực tế. Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp bạn hình dung rõ nét sự khác biệt về các tiêu chí, tính năng và phạm vi áp dụng giữa WCAG 2.0, 2.1 và 2.2:

Tiêu chí so sánhWCAG 2.0WCAG 2.1 WCAG 2.2
Số lượng tiêu chí thành công61 tiêu chí78 tiêu chí (thêm 17 tiêu chí mới)86 tiêu chí (thêm 8 tiêu chí mới)
Phạm vi hỗ trợ người dùngChủ yếu cho HTML, CSS truyền thốngMở rộng hỗ trợ thiết bị di động, cảm ứng và người dùng khiếm khuyết nhận thức, thị lực kémCải thiện khả năng vận hành, tương tác và hỗ trợ người dùng khuyết tật vận động
Tiêu chí mới nổi bậtTập trung vào 4 nguyên tắc chính: Có thể nhận biết, Có thể vận hành, Có thể hiểu, Mạnh mẽThêm các tiêu chí về cử chỉ cảm ứng, chuyển động, màu sắcTập trung cải thiện khả năng vận hành, tập trung và giảm thiểu rối loạn thị giác
Tính tương thích đa thiết bịChủ yếu tối ưu cho desktop, thiết bị truyền thốngMở rộng tối ưu cho thiết bị di động và màn hình nhỏTối ưu hơn cho đa dạng thiết bị di động và công nghệ hỗ trợ mới
Mức độ áp dụngTiêu chuẩn quốc tế được chấp nhận rộng rãiĐược áp dụng phổ biến và khuyến nghị trong thiết kế hiện đạiPhiên bản mới nhất, hướng tới khả năng tiếp cận toàn diện hơn

WCAG là tiêu chuẩn quan trọng giúp website thân thiện hơn với người dùng, đặc biệt là người khuyết tật. Qua từng phiên bản, từ WCAG 1.0 đến 2.2 và hướng tới 3.0, các tiêu chí liên tục được cập nhật để phù hợp với công nghệ và nhu cầu thực tế. Việc so sánh các phiên bản WCAG giúp doanh nghiệp và nhà phát triển hiểu rõ điểm khác biệt, dễ dàng tuân thủ chuẩn quốc tế, đồng thời xây dựng trải nghiệm số toàn diện và dễ tiếp cận hơn cho tất cả người dùng.

TopOnTech là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số toàn diện, cung cấp các giải pháp thiết kế website, phát triển ứng dụng, và xây dựng hệ thống quản trị tối ưu cho doanh nghiệp.

TopOnTech nổi bật với các gói dịch vụ linh hoạt, cá nhân hóa theo từng nhu cầu cụ thể, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận công nghệ, tối ưu vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Với định hướng “Công nghệ vì con người”, TopOnTech không chỉ mang lại hiệu quả kỹ thuật mà còn tạo kết nối cảm xúc giữa thương hiệu và người dùng.

Khách hàng quan tâm đến các giải pháp số của TopOnTech có thể tìm hiểu thêm tại trang Tin tức.

ĐẶT LỊCH TƯ VẤN VÀ NHẬN GÓI AUDIT WEBSITE MIỄN PHÍ NGAY HÔM NAY tại: https://topon.tech/en/contact/

Thông tin liên hệ TopOnTech:

  • Hotline: 0906 712 137
  • Email: long.bui@toponseek.com
  • Địa chỉ: 31 Hoàng Diệu, Phường 12, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam