API là gì? Cách hoạt động và ứng dụng của API trong phát triển web

API là gì

Trong thế giới số, API chính là “ngôn ngữ chung” giúp các ứng dụng giao tiếp với nhau để hoạt động hiệu quả. Vì vậy, nắm vững kiến thức về API không chỉ giúp các nhà phát triển xây dựng các hệ thống mạnh mẽ, linh hoạt mà còn mở ra vô số cơ hội tích hợp và đổi mới. Qua bài viết này, TopOnTech sẽ giúp bạn hiểu rõ API là gì, cách thức hoạt động và lý do tại sao nó lại đóng vai trò quan trọng đối với việc phát triển web hiện đại.

>>> Xem thêm các bài viết:

API là gì?

API là viết tắt của Application Programming Interface – Giao diện Lập trình Ứng dụng. API là một tập hợp các quy tắc và định nghĩa cho phép các ứng dụng phần mềm giao tiếp, trao đổi dữ liệu hoặc thực hiện chức năng một cách tiêu chuẩn hóa. Thay vì truy cập trực tiếp vào mã nguồn hoặc cơ sở dữ liệu của một ứng dụng khác, API cung cấp một phương tiện tiêu chuẩn để các ứng dụng yêu cầu và trao đổi dữ liệu, thực hiện các chức năng cụ thể mà không cần biết chi tiết về cách thức triển khai nội bộ. 

Bạn có thể hình dung API như một người phục vụ trong nhà hàng: bạn yêu cầu món ăn (gửi yêu cầu), người phục vụ tiếp nhận yêu cầu đó và mang món ăn ra cho bạn (trả về dữ liệu), mà bạn không cần phải biết cách thức món ăn được chế biến trong bếp.

>>> Xem thêm:

Giao diện Lập trình Ứng dụng API
API là tập hợp các quy tắc và định nghĩa giúp các ứng dụng phần mềm giao tiếp với nhau hiệu quả hơn (Nguồn: Internet)

API được ứng dụng vào đâu?

API là một thành phần cốt lõi trong thế giới công nghệ hiện đại, đóng vai trò kết nối và cho phép các hệ thống phần mềm giao tiếp linh hoạt. Các ứng dụng chính của API có thể được phân loại như sau:

  • Web API: Đây là hình thức API phổ biến nhất, được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống website và ứng dụng trực tuyến. Web API cho phép các ứng dụng kết nối, truy xuất dữ liệu hoặc cập nhật cơ sở dữ liệu từ xa thông qua giao thức web (HTTP/HTTPS). Ví dụ, khi bạn đăng nhập vào một trang web bằng tài khoản Google, Facebook hoặc Twitter; ứng dụng đang gọi tới API của các nền tảng đó để xác thực và truy xuất thông tin. Tương tự, hầu hết các ứng dụng di động hiện nay đều lấy và gửi dữ liệu thông qua Web API để tương tác với các dịch vụ backend.
  • API trên hệ điều hành: Các hệ điều hành như Windows, Linux hay macOS đều cung cấp một tập hợp phong phú các API. Những API này là các đặc tả về hàm, phương thức và giao thức, cho phép các lập trình viên phát triển phần mềm ứng dụng có khả năng tương tác trực tiếp với các chức năng và tài nguyên cốt lõi của hệ điều hành. Điều này bao gồm việc quản lý tệp, truy cập phần cứng, điều khiển quy trình và nhiều tác vụ khác.
  • API của thư viện phần mềm hoặc framework: Các thư viện và framework lập trình cung cấp API để định nghĩa và quy định các hành động mong muốn mà chúng hỗ trợ. API này cho phép các lập trình viên sử dụng các chức năng đã được viết sẵn mà không cần phải biết chi tiết về cách thức triển khai nội bộ. Một điểm mạnh vượt trội là API có thể giúp một chương trình được viết bằng ngôn ngữ lập trình này sử dụng được một thư viện được viết bằng ngôn ngữ khác, chẳng hạn như việc sử dụng PHP để yêu cầu một thư viện tạo tệp PDF được viết bằng C++.

Nhờ sự đa dạng trong ứng dụng, API đã trở thành một công cụ thiết yếu giúp thúc đẩy khả năng tích hợp, tái sử dụng và mở rộng trong phát triển phần mềm.

>>> Xem thêm:

Ứng dụng của API
API có ứng dụng quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau (Nguồn: Internet)

Web API là gì?

Web API là viết tắt của Web Application Programming Interface – một thuật ngữ trong lĩnh vực công nghệ thông tin dùng để chỉ một loại API đặc biệt được thiết kế để hoạt động trên môi trường web. 

Web API cho phép các ứng dụng giao tiếp qua mạng internet bằng cách sử dụng các giao thức web tiêu chuẩn, phổ biến nhất là HTTP/HTTPS. Web API đóng vai trò trung tâm trong kiến trúc của các ứng dụng web hiện đại, nhất là trong mô hình client-server hoặc microservices, cho phép các phần mềm khác nhau (như ứng dụng di động, ứng dụng desktop, hoặc các website khác) truy cập vào chức năng hoặc dữ liệu của một máy chủ web.

>>> Xem thêm:

Web API là gì
Web API dùng để chỉ một loại API đặc biệt được thiết kế để hoạt động trên môi trường web (Nguồn: Internet)

Cách thức hoạt động của Web API

Cách thức hoạt động của Web API tuân theo mô hình client-server và chủ yếu dựa trên giao thức HTTP, bao gồm 3 bước chính như sau:

Bước 1: Nhận yêu cầu từ bên thứ 3
Một ứng dụng khách (bên thứ 3), có thể là trình duyệt web, ứng dụng di động, hoặc một server khác, gửi một yêu cầu HTTP đến một địa chỉ URL cụ thể của Web API. Yêu cầu này bao gồm một phương thức HTTP (GET, POST, PUT, DELETE) để chỉ định loại hành động mong muốn. Ngoài ra, yêu cầu có thể chứa dữ liệu hoặc tham số (thường ở định dạng JSON hoặc XML), cùng với các tiêu đề HTTP như token xác thực hoặc loại nội dung mong muốn.

Bước 2: API Server xử lý yêu cầu
Khi Web API server nhận được yêu cầu, nó sẽ xác thực (kiểm tra quyền truy cập) và ủy quyền (kiểm tra xem người dùng có được phép thực hiện hành động này không). Sau đó, server thực hiện xử lý bằng cách truy vấn cơ sở dữ liệu, thực hiện các logic nghiệp vụ hoặc gọi đến các dịch vụ nội bộ khác.

Bước 3: API Server trả phản hồi
Sau khi hoàn tất xử lý, API server gửi lại phản hồi HTTP cho client. Phản hồi này bao gồm mã trạng thái HTTP (ví dụ: 200 OK nếu thành công, 404 Not Found nếu tài nguyên không tồn tại), và nội dung phản hồi thường được định dạng dưới dạng JSON hoặc XML. Phản hồi cũng có thể chứa thêm tiêu đề HTTP để cung cấp thông tin bổ sung.

>>> Xem thêm:

Quy trình hoạt động của Web API
Cách thức hoạt động của Web API bao gồm 3 bước quan trọng (Nguồn: Internet)

C

Ưu điểm và nhược điểm của Web API

Ưu điểm

  • Tính tương thích cao: Web API cho phép các hệ thống sử dụng ngôn ngữ lập trình và công nghệ khác nhau vẫn có thể giao tiếp với nhau một cách hiệu quả.
  • Tái sử dụng linh hoạt: Các chức năng được xây dựng dưới dạng API có thể dễ dàng tái sử dụng cho nhiều nền tảng khác nhau, ví dụ như cùng một API đăng nhập có thể được sử dụng cho cả website và ứng dụng di động
  • Truyền dữ liệu hiệu quả: Với định dạng JSON gọn nhẹ, Web API giúp truyền tải dữ liệu nhanh chóng và hiệu quả qua mạng.
  • Trải nghiệm người dùng mượt mà: Nhờ khả năng trao đổi dữ liệu nhanh chóng, các ứng dụng sử dụng API có thể cung cấp trải nghiệm người dùng mượt mà, phản hồi nhanh mà không cần tải lại toàn bộ trang.

Nhược điểm

  • Khó khăn trong quản lý quy mô lớn: Khi số lượng API tăng lên, việc quản lý, theo dõi và bảo trì chúng có thể trở nên phức tạp và tốn kém chi phí, đặc biệt là trong các hệ thống lớn.
  • Phụ thuộc vào kết nối mạng: Hoạt động của Web API phụ thuộc hoàn toàn vào kết nối mạng, vì vậy, các sự cố mạng xảy ra sẽ ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp giữa các ứng dụng.
  • Nguy cơ bảo mật: Việc lộ thông tin nhạy cảm qua API hoặc các lỗ hổng trong quá trình xác thực/ủy quyền có thể dẫn đến các cuộc tấn công. Việc bảo mật API đòi hỏi các biện pháp nghiêm ngặt.
  • Vấn đề tối ưu dữ liệu: Đôi khi API có thể trả về quá nhiều dữ liệu hoặc không đủ dữ liệu so với yêu cầu, đòi hỏi người dùng phải đưa ra nhiều yêu cầu chi tiết hơn.

>>> Xem thêm:

Ưu điểm của API
API có thể được tái sử dụng bởi nhiều ứng dụng và nền tảng khác nhau (Nguồn: Internet)

Câu hỏi thường gặp

API trong IT là gì?

Trong lĩnh vực công nghệ thông tin (IT), có thể xem API (Application Programming Interface) là một “cầu nối” hay “phiên dịch viên” giúp các phần mềm có thể giao tiếp và trao đổi dữ liệu với nhau. API bao gồm một bộ quy tắc và giao thức được xác định rõ ràng, định nghĩa cách thức mà các ứng dụng có thể tương tác. Nhờ đó, các hệ thống có thể tích hợp và chia sẻ chức năng một cách có tổ chức, an toàn và hiệu quả.

RESTful API là gì?

RESTful API (Representational State Transfer API) không phải là một giao thức như SOAP, mà là một kiểu kiến trúc hay một phong cách thiết kế Web API. Nó tuân thủ một tập hợp các nguyên tắc hướng dẫn được gọi là REST (Representational State Transfer), được Roy Fielding định nghĩa trong luận án tiến sĩ của mình vào năm 2000. Đây là phong cách kiến trúc phổ biến nhất hiện nay cho Web API, sử dụng các phương thức HTTP tiêu chuẩn (GET, POST, PUT, DELETE) để thao tác với các tài nguyên được định danh bằng URL. RESTful API thường trả về dữ liệu dưới dạng JSON hoặc XML và được ưa chuộng vì tính đơn giản, hiệu quả và khả năng mở rộng.

SOAP API là gì?

SOAP API (Simple Object Access Protocol API) là một giao thức chuẩn dựa trên XML, được thiết kế để trao đổi thông tin trong môi trường các dịch vụ web. Ra đời từ những năm đầu của kỷ nguyên dịch vụ web, SOAP được tạo ra với mục tiêu cung cấp một cách thức thống nhất và chặt chẽ để các ứng dụng trên các nền tảng và ngôn ngữ khác nhau có thể giao tiếp với nhau qua mạng.

Mặc dù vẫn còn được sử dụng trong một số hệ thống cũ hoặc yêu cầu tính bảo mật nghiêm ngặt của doanh nghiệp, SOAP API thường phức tạp hơn RESTful API vì nó yêu cầu một cấu trúc XML chặt chẽ và sử dụng một giao thức riêng thay vì chỉ dựa vào HTTP.

API Gateway là gì?

API Gateway là một thành phần hoặc dịch vụ đóng vai trò là điểm truy cập duy nhất cho các API. Thay vì client phải gọi trực tiếp đến nhiều dịch vụ backend khác nhau, client sẽ gửi tất cả các yêu cầu đến API Gateway. Gateway sau đó định tuyến các yêu cầu này đến dịch vụ thích hợp, tổng hợp các phản hồi và gửi lại cho client. API Gateway thường cung cấp các chức năng như xác thực, ủy quyền, giới hạn tốc độ yêu cầu, cân bằng tải, ghi nhật ký và giám sát, giúp quản lý và bảo mật API hiệu quả hơn.

Có thể thấy, từ việc truy cập web đến sử dụng ứng dụng di động, API luôn là thành phần không thể thiếu, giúp mọi thứ hoạt động trơn tru trong thế giới kỹ thuật số ngày nay. Nó không chỉ đơn thuần là công cụ kỹ thuật mà còn là yếu tố thúc đẩy sự tích hợp, đổi mới và linh hoạt trong mọi lĩnh vực công nghệ. Hiểu rõ về API giúp chúng ta nhận ra giá trị của sự kết nối thông minh và tầm quan trọng của nó trong việc định hình tương lai số. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về API và vai trò quan trọng của nó trong việc kết nối các ứng dụng. 

TopOnTech là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số toàn diện, cung cấp các giải pháp thiết kế website, phát triển ứng dụng, và xây dựng hệ thống quản trị tối ưu cho doanh nghiệp.

TopOnTech nổi bật với các gói dịch vụ linh hoạt, cá nhân hóa theo từng nhu cầu cụ thể, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận công nghệ, tối ưu vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Với định hướng “Công nghệ vì con người”, TopOnTech không chỉ mang lại hiệu quả kỹ thuật mà còn tạo kết nối cảm xúc giữa thương hiệu và người dùng.

Khách hàng quan tâm đến các giải pháp số của TopOnTech có thể tìm hiểu thêm tại trang Tin tức.

ĐẶT LỊCH TƯ VẤN VÀ NHẬN GÓI AUDIT WEBSITE MIỄN PHÍ NGAY HÔM NAY tại: https://topon.tech/en/contact/

Thông tin liên hệ TopOnTech:

  • Địa chỉ: 31 Hoàng Diệu, Phường 12, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
  • Hotline: 0906 712 137
  • Email: long.bui@toponseek.com